Enstantane (Perde Hızı)

Ahh! Ne zamandır bunla ilgili yazmak istiyorum. Alt tarafı 2-3 fotoğraf çekip yükleyeceğim ama bir türlü olmadı  işte. Çocuklu hayat yoğun ve beklenmedik şeylerle dolu.. Neyse... 

Daha önce fotoğrafçılıktaki üç temel terimden bahsetmiştik: Diyafram, enstantane ve ISO hızı. Diyaframdan kısaca burada bahsettik. Sırada enstantane yani perde hızı var. 

Enstantane deyince ilk akla gelen "hız" oluyor. Hareketli nesneleri yada kişileri çekerken göz önünde bulundurmamız gereken en temel ayar. Eğer hareketli ve hızlı bir nesne çekiyorsanız enstantaneyi hızlandırmak yani yükseltmek gerekiyor. Yüksek enstantane hızlarına örnek olarak 1/250, 1/300, 1/450, 1/1000 ve üzeri verilebilir. Yavaş yani düşük olarak kabul edilebilecek enstantane  ayarları ise 1/50, 1/10, 1/5, 0"5 ve altıdır. 

Hız düştükçe hareketli nesnenin netliği de kaybolur, buğulanma oluşur. Hızı çok düşürüyorsanız bu fotoğrafın çekilmesi uzun zaman alacak demektir ve elinizin titreşimi fotoğrafı daha da buğulu yapabilir, o yüzden tripod kullanmak isteyebilirsiniz. 

Enstantane düşüyorsa aynı zamanda kameraya giren ışık artıyor demektir. Manuel modda çekiyorsanız ve eğer hızı düşürüyorsanız, ışığı dengelemek için diyaframı biraz kısmanız gerekebilir ya da tam tersi hızı arttırıyorsanız (kameraya giren ışık azalıyor demektir), bu durumda diyaframı açmanız gerekebilir. 

Uygun enstantane ayar kavramınız o an çektiğiniz şeyin hızına göre şekillenir. Mesela aşırı hızlı giden bir arabayı çekmeye çalışıyorsanız, 1/450 yeterli gelmeyebilir. Netliği elde edemiyorsanız enstantaneyi daha da arttırmanız gerekir. Dediğim gibi hızın boyutuna göre biraz deney yapıp gerekli ayarı bulmalısınız.  

Diyafram f 4.5        Enstantane 1/60      ISO 100

Mesela ilk fotoğrafta görüldüğü gibi enstantane 1/60. Yani oldukça yavaş. Dolayısıyla hareket oldukça buğulu. 

 Diyafram  f 2.8        Enstantane 1/320       ISO 100 

İkinci pozda ise enstantaneyi 1/320'ye yükselttim (manuel modda çektim). Kızımın dönerek dans ettiği bu pozu için bu kadar hız yeterli geldi. Ama enstantaneyi hızlandırdığım için (fotoğraf kararacaktı) o yüzden diyaframı biraz açtım ki (f 2.8) fotoğraf yeterince aydınlık olsun.  

Diyafram f 2.8        Enstantane 1/320       ISO 100

Ben manuel çektiğim için manuel modda diğer ayarları (diyafram ve ISO) da nasıl yaptığımdan bahsettim ama yeni başlayanlar yarı manuel modları da tercih edebilirler. Canon fotoğraf makinalarının "Tv" modu oluyor. Bu mod hareketli nesneleri çekmeye yarayan yarı manuel mod. Eğer makinanız Nikon'sa bu mod "S" diye geçiyor. İşte bu "Tv" ve "S" modları enstantaneyi ayarlamanıza yarıyor. Siz ihtiyacınız olan enstantaneyi ayarlıyorsunuz, makina diyafram ve ISO'yu kendi ayarlıyor. İş gücünü makinayla yarı yarıya paylaşmış oluyorsunuz. Yeni başlayanlar için hareketi yarı manuel modda çekmek iyi fikir. Eğer yok tüm ayarları kendim yapmak istiyorum diyorsanız tam manuel mod olan "M" yi seçmelisiniz ve çekerken diyafram ve ISO hızı ayarlarını da hesaba katmalısınız.